Cũng như các kỹ năng và cột mốc khác trong cuộc đời, độ tuổi mà trẻ bắt đầu nói chuyện cũng như học được ngôn ngữ có thể khác nhau. Vậy trẻ như thế nào là chậm nói, bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ nhận biết các dấu hiệu trẻ chậm nói.
Lời nói và ngôn ngữ khác nhau như thế nào?
Lời nói là cách diễn đạt bằng lời của ngôn ngữ, bao gồm cả phát âm.
Ngôn ngữ là cách cho và nhận thông tin. Đó là sự hiểu biết được hiểu thông qua giao tiếp – bằng lời nói, không lời nói hoặc bằng văn bản.
Chậm nói hoặc chậm ngôn ngữ là gì?
Vấn đề về lời nói và ngôn ngữ là khác nhau nhưng thường chồng chéo nhau. Ví dụ:
- Một đứa trẻ chậm phát triển ngôn ngữ có thể nói tốt các từ những chỉ có thể ghép hai từ lại với nhau
- Một đứa trẻ chậm nói có thể sử dụng các từ và cụm từ để diễn đạt ý tưởng nhưng khó hiểu
Dấu hiệu trẻ chậm nói mà mẹ cần biết
Một em bé không có phản ứng với âm thanh hoặc gặp vấn đề về phát âm cần được bác sĩ kiểm tra ngay lập tức. Nhưng thông thường, thật khó để cha mẹ nhận biết được bé nhà mình có đang gặp vấn đề về ngôn ngữ hoặc lời nói hay không.
Dưới đây là một số biểu hiện trẻ chậm nói và biểu hiện của trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, mẹ hãy gọi ngay cho bác sĩ nếu con:
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở trẻ 12 tháng tuổi
- Không nói lảm nhảm với những thay đổi trong giọng điệu. Ví dụ: dadadadadadadadadada
- Không sử dụng các cử chỉ, hành động như vẫy tay “tạm biệt” hoặc lắc đầu để thể hiện “không” và sự phản đối
- Không có phản ứng và đáp lại khi nghe thấy có người gọi bé
- Không có bất kỳ giao tiếp nào với người khác (kể cả lời nói, hành động, cử chỉ) khi bé muốn điều gì hoặc cần giúp đỡ điều gì đó
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở trẻ 15 tháng tuổi
- Không hiểu và không trả lời lại những từ như “không”, “dậy nào”
- Nói không thành lời
- Không chỉ được vào đồ vật hoặc hình ảnh khi được hỏi “…. ở đâu”
- Không chỉ được vào những thứ mà bé quan tâm giống như đang nói “nhìn kìa mẹ” và sau đó nhìn mẹ
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở trẻ 18 tháng tuổi
- Không hiểu các mệnh lệnh đơn giản như “đừng chạm vào”
- Không nói được ít nhất 20 từ đơn lẻ như “mẹ ơi” hoặc “bế con”
- Không trả lời bằng lời nói hoặc cử chỉ cho bất kỳ câu hỏi nào như “đây là cái gì”, “giày của con ở đâu”
- Không chỉ được vào 2 hoặc 3 bộ phận chính của cơ thể như đầu, mũi, mắt, bàn chân…
Trẻ 24 tháng
- Nói được ít hơn 100 từ
- Không kết hợp được 2 từ với nhau như “bố ơi đi” hoặc “đi giày”
- Không bắt chước được hành động và lời nói
- Không giả vờ chơi cùng được với đồ chơi, chẳng hạn như cho búp bê ăn, hoặc cho búp bê lái xe đồ chơi
Trẻ 30 tháng
- Nói được ít hơn 300 từ
- Không sử dụng được ác từ chỉ hành động như: “chạy”, “ăn”, “ngã”
- Không sử dụng một số ngữ pháp dành cho người lớn, ví dụ như “hai em bé”, hoặc “con chó đang ngủ”
Trẻ 3 – 4 tuổi
- Không biết đặt câu hỏi trước 3 tuổi
- Không sử dụng được câu ngắn (ví dụ: “con không thích điều đó” hoặc “xe ô tô của con bị hỏng”) trước 3 tuổi
- Không thể kể một câu chuyện đơn giản sau 4-5 tuổi
Đồng thời, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu lời nói của trẻ khó hiểu hơn so với độ tuổi mà trẻ cần có:
- Cha mẹ và người chăm sóc trẻ nên hiểu được khoảng 50% lời nói của trẻ sau 2 tuổi và 75% lời nói sau 3 tuổi
- Khi trẻ được 4 tuổi, một đứa trẻ nên được hiểu hết ngôn ngữ, ngay cả bởi những người không quen biết trẻ
Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói
Trẻ bị khiếm khuyết về răng miệng, như các vấn đề về lưỡi hoặc vòm miệng, phanh lưỡi ngắn (nếp gấp bên dưới lưỡi) làm hạn chế chuyển động lưỡi.
Nhiều bé chậm nói gặp vấn đề về vận động cơ miệng, điều này xảy ra khi xảy ra vấn đề trong khu vực của bộ não chịu trách nhiệm về phát âm.
Nó sẽ khiến trẻ khó phối hợp môi, lưỡi, và hàm để tạo ra âm thanh, lời nói. Những trẻ này cũng có thể gặp các vấn đề về vận động cơ miệng khác, ví dụ như các vấn đề về ăn uống.
Vấn đề thính giác cũng có thể ảnh hưởng đến lời nói. Vì thế, các bác sĩ nên kiểm tra thính giác của trẻ bất cứ khi nào trẻ gặp vấn đề về giao tiếp. Trẻ gặp khó khăn trong việc nghe có thể gặp khó khăn khi nói, hiểu, bắt chước và sử dụng ngôn ngữ.
Nhiễm trùng tai, đặc biệt là nhiễm trùng mãn tính có thể ảnh hưởng đến thính giác của trẻ. Nhưng miễn là trẻ có thính giác bình thường ở một bên tai, lời nói và ngôn ngữ ở trẻ vẫn sẽ phát triển bình thường.
👉👉👉Xem thêm các nguyên nhân khác tại đây
Làm thế nào khi trẻ chậm nói
Nếu trẻ gặp vấn đề về việc nói và giao tiếp, mẹ cần đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế ngay. Khi đó các bác sĩ sẽ làm các bài kiểm tra tiêu chuẩn và tìm kiếm các mốc quan trọng trong phát triển lời nói và ngôn ngữ ở trẻ.
Các bác sĩ sẽ kiểm tra:
- Những gì trẻ hiểu (được gọi là ngôn ngữ tiếp nhận)
- Trẻ có thể nói gì (được gọi là ngôn ngữ biểu đạt)
- Sự phát triển trong âm thanh và sự rõ ràng của lời nói
- Tình trạng hoạt động của cơ miệng (miệng, lưỡi, vòm miệng…có làm việc cùng nhau để nói cũng như ăn và nuốt…)
Dựa trên kết quả kiểm tra, các bác sĩ sẽ tìm hiểu được nguyên nhân và đưa ra những biện pháp trị liệu phù hợp cho trẻ.
👉👉👉 Xem nhiều hơn trẻ chậm nói phải làm sao?
Cha mẹ có thể giúp ích gì khi trẻ chậm nói?
Cha mẹ có thể đóng góp một phần quan trọng trong việc giúp đỡ trẻ gặp vấn đề về lời nói hoặc ngôn ngữ. Dưới đây là một số biện pháp khuyến khích trẻ phát triển lời nói tại nhà:
- Tập trung vào giao tiếp: hãy nói chuyện với bé, hát và khuyến khích trẻ bắt chước âm thanh cũng như cử chỉ.
- Đọc cho trẻ nghe: Hãy bắt đầu đọc cho trẻ khi trẻ còn nhỏ. Hãy lựa chọn những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi của trẻ, khuyến khích trẻ nhìn trong khi mẹ đặt tên cho những bức tranh.
- Sử dụng các tình huống hàng ngày. Để phát triển lời nói và ngôn ngữ của trẻ, hãy nói theo cách của bạn bằng những gì xảy ra hàng ngày. Ví dụ, đọc tên những thực phẩm tại cửa hàng tạp hóa, giải thích những gì bạn đang làm khi bạn đang nấu ăn hoặc dọn phòng, chỉ ra những đồ vật xung quanh nhà. Giữ mọi thứ thật đơn giản, nhưng tránh nhại lại giọng của trẻ.
Nhận biết sớm các dấu hiệu trẻ chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ là cách tốt nhất để khắc phục cho trẻ. Đưa trẻ đến gặp bác sĩ khi trẻ gặp bất kì vấn đề lời nói và phát triển ngôn ngữ.
Nhận tư vấn miễn phí về tình trạng Chậm Nói từ Chuyên gia Bác sĩ
Bổ sung Omega – 3 thực vật cho con chậm nói
Suy cho cùng, việc sản xuất ra tiếng nói là kết quả của hàng loạt các kích thích dẫn truyền thần kinh từ cơ quan đích tới não, và quá trình ghi nhớ, tập trung, bắt chước của não, đồng thời truyền tín hiệu từ não tới cơ quan phát âm.
Do đó, việc bổ sung Omega-3 được biết vô cùng quan trọng trong việc cải thiện tình trạng chậm nói ở trẻ. Bởi Omega-3 là acid béo tập trung cao độ cho não bộ, rất quan trọng cho chức năng não và đem lại nhiều hiệu quả để cải thiện kỹ năng tư duy. Omega -3 có thể cải thiện kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp bằng mắt ở trẻ em khiếm khuyết nói apraxia, tức là trẻ gặp khó khăn khi bắt chước động tác cần thiết để nói.
Trong đó Omega thực vật được các chuyên gia ưu tiên bởi không tanh, an toàn, lành tính rất thân thiện với trẻ em. Mặc dù không nhằm thay thế cho liệu pháp dạy nói (speech therapy), bác sĩ Nhi đề nghị bổ sung Omega thực vật kết hợp với các liệu pháp điều trị. Bởi các chất ALA được tìm thấy trong Omega thực vật không chỉ giúp chuyển hóa thành DHA, EPA một cách tự nhiên cho cơ thể, mà còn đem đến 1 tác dụng tuyệt vời khác, đặc biệt tốt cho các bé chậm nói. Chất ALA chỉ có trong omega thực vật đã được nhiều nghiên cứu lâm sàng trên trẻ chậm nói và tăng động giảm chú ý chứng minh được hiệu quả giảm triệu chứng cho các bé và bảo vệ các tế bào não.
ALA không chỉ giúp não bộ phát triển mà còn tăng khả năng dẫn truyền thần kinh cho não, đồng thời bảo vệ não trước sự tác động của các gốc tự do – tác nhân gây huỷ hoại tế bào và gây ung thư cho bé khi trưởng thành. Đồng thời giúp duy trì cấu trúc đàn hồi giúp não phản ứng nhanh hơn với các thông tin nhận được, từ đó, giúp phối hợp vận động giữa mắt, não với cơ miệng tốt hơn, giúp bé bắt chước tốt hơn. Nhờ vậy giúp bé sớm biết nói hơn.
Tiên phong trên thị trường Omega thực vật cho bé là sản phẩm TPBVSK Fitobimbi Omega Junior – Nhập khẩu nguyên hộp từ Italy, được sử dụng tại viện công ở Italy như 1 cứu cánh giúp hỗ trợ các bé phát triển não bộ và thị giác vuột trội, giúp trẻ thông minh sớm, đặc biệt tốt với trẻ chậm nói, giúp các bé sớm bắt kịp các bạn đồng trang lứa.
Đây là sản phẩm nhập khẩu nguyên hộp từ Italy, có thành phần thiên nhiên, đã kiểm định chặt chẽ và chứng nhận an toàn khi dùng được cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Sản phẩm đang được phân phối tại 60 quốc gia trên thế giới và được nhiều chuyên gia khuyên dùng.
